Nguyên nhân gây viêm da cơ địa: Góc nhìn từ Đông y và Tây y

"Nguyên nhân gây viêm da cơ địa theo Đông y và Tây y: di truyền, miễn dịch, môi trường, phong – thấp – nhiệt. Hiểu đúng để kiểm soát bệnh."

1. Tổng quan

Viêm da cơ địa là bệnh da liễu mạn tính, có tính chất tái phát nhiều lần và thường khởi phát từ nhỏ. Hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp người bệnh chủ động phòng ngừa, điều chỉnh lối sống và chăm sóc da phù hợp. Cả Đông y và Tây y đều có cách lý giải riêng, bổ sung cho nhau trong việc nhìn nhận cơ chế gây bệnh.

2. Nguyên nhân gây viêm da cơ địa theo Tây y

2.1. Yếu tố di truyền

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, viêm da cơ địa có tính di truyền. Nếu cha hoặc mẹ mắc bệnh, con có nguy cơ cao hơn. Ngoài ra, bệnh còn liên quan đến các bệnh cơ địa dị ứng khác như:

• Hen phế quản.
• Viêm mũi dị ứng.
• Mề đay.

2.2. Rối loạn hàng rào bảo vệ da

Ở người bình thường, lớp sừng của da đóng vai trò như "lá chắn" giữ nước và ngăn tác nhân gây hại xâm nhập. Ở người bị viêm da cơ địa:

• Da dễ mất nước, trở nên khô ráp.
• Các chất kích ứng, vi khuẩn, nấm mốc dễ dàng thâm nhập.
• Hậu quả là da viêm, ngứa và tổn thương lặp đi lặp lại.

2.3. Hệ miễn dịch phản ứng quá mức

Viêm da cơ địa còn liên quan đến tình trạng miễn dịch hoạt động bất thường. Khi tiếp xúc với tác nhân bình thường như bụi, phấn hoa, lông thú cưng, hệ miễn dịch phản ứng thái quá, tạo ra phản ứng viêm, gây đỏ và ngứa da.

2.4. Yếu tố môi trường

• Khí hậu lạnh, khô làm da mất ẩm nhanh.
• Ô nhiễm môi trường: khói bụi, hóa chất.
• Thực phẩm kích thích: hải sản, sữa bò, đậu phộng, đồ cay nóng có thể làm triệu chứng nặng thêm.
• Lông thú, phấn hoa, nấm mốc: các dị nguyên phổ biến dễ gây bùng phát bệnh.

2.5. Lối sống và tâm lý

• Stress, lo âu, mất ngủ kéo dài.
• Chế độ ăn thiếu cân bằng dinh dưỡng.
• Thói quen dùng nhiều chất kích thích như cà phê, rượu bia.

3. Nguyên nhân gây viêm da cơ địa theo Đông y

3.1. Phong tà xâm nhập

Đông y cho rằng ngoại tà phong (gió) kết hợp với thấp và nhiệt xâm nhập vào da, gây ngứa, nổi ban đỏ và rỉ dịch.

3.2. Huyết hư sinh phong

Khi huyết dịch trong cơ thể không đủ nuôi dưỡng da, dẫn đến da khô, bong vảy, ngứa nhiều về đêm.

3.3. Tạng phủ mất cân bằng

• Tỳ hư: không vận hóa tốt, sinh thấp trọc, gây viêm.
• Phế hư: mất chức năng tuyên phát, da dễ mẫn cảm.
• Can uất hóa hỏa: căng thẳng, giận dữ, khí uất sinh hỏa, làm ngứa tăng.

3.4. Thói quen sinh hoạt

Ăn nhiều đồ cay nóng, uống rượu bia, thiếu ngủ, lao lực quá độ khiến cơ thể mất cân bằng âm dương, bệnh dễ tái phát.

4. Sự giao thoa Đông – Tây y trong lý giải nguyên nhân

• Tây y nhấn mạnh đến yếu tố miễn dịch, di truyền, hàng rào da và môi trường.
• Đông y tập trung vào sự mất cân bằng nội tại, tác động của phong – thấp – nhiệt và tạng phủ.
• Điểm chung: Cả hai đều công nhận cơ địa nhạy cảm và môi trường kích thích là yếu tố quan trọng, dễ dẫn đến tái phát.

5. Những yếu tố nguy cơ thường gặp

Dù theo Đông y hay Tây y, có một số yếu tố dễ khiến viêm da cơ địa bùng phát mạnh hơn:

• Thời tiết thay đổi đột ngột.
• Môi trường khói bụi, ô nhiễm.
• Stress, lo âu kéo dài.
• Dùng mỹ phẩm hoặc chất tẩy rửa không phù hợp.
• Chế độ ăn uống nhiều chất kích thích.

6. Kết luận

Nguyên nhân gây viêm da cơ địa rất đa dạng, vừa mang tính nội sinh (di truyền, tạng phủ, huyết hư, rối loạn miễn dịch), vừa chịu ảnh hưởng của ngoại cảnh (môi trường, dị nguyên, khí hậu, lối sống). Việc nhận diện đúng yếu tố nguy cơ và điều chỉnh kịp thời sẽ giúp kiểm soát bệnh tốt hơn, hạn chế tái phát và nâng cao chất lượng sống.

⚠️ Miễn trách nhiệm
Bài viết này nhằm mục đích cung cấp thông tin tham khảo và giáo dục sức khỏe cộng đồng, không thay thế cho tư vấn, chẩn đoán hay điều trị y khoa. Người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu hoặc thầy thuốc Đông y để được hướng dẫn phù hợp với tình trạng cụ thể.